Współuzależnienie, czy inaczej syndrom współuzależnienia obejmuje szereg psychologicznych konsekwencji życia z osobą uzależnioną np. od alkoholu, hazardu czy narkotyków. Kwestia uzależnienia zaburza prawidłowe funkcjonowanie rodziny i z czasem powoduje, że pozostali jej członkowie szukają sposobów, by dostosować się do sytuacji. Konsekwencją takiej zaburzonej adaptacji są problemy z wypełnianiem ról w rodzinie oraz w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Jakie jeszcze konsekwencje niesie współuzależnienie, kto jest na nie narażony i jak z tym walczyć?
Współuzależnienie – czym jest i kogo dotyka?
Życie z osobą uzależnioną jest nieprzewidywalne. To z kolei nie pozwala na budowanie w rodzinie stabilności i poczucia bezpieczeństwa. Nagromadzony stres i poczucie bezsilności powodują wykształcanie się zaburzonych mechanizmów obronnych. W rodzinie dotkniętej uzależnieniem często zaprzecza się istnieniu jakiegokolwiek problemu i podejmowane są działania, by ukryć przed innymi bolesną prawdę. To z kolei ściąga z barków osoby uzależnionej ciężar przyznania się do błędów i istnienia poważnego problemu. Nie ma wówczas miejsca na podjęcie prób wyjścia z tej sytuacji. Potrzeba zrównoważenia tych problemów prowadzi do pogłębienia problemu, jakim jest współuzależnienie. Najczęściej na wystąpienie syndromu współuzależnienia narażone są osoby pozostające w związku z osobą uzależnioną. Niekiedy problem może przejść również na dzieci, których rodzic lub rodzice zmagają się z problemem np. nadużywania alkoholu.
Jakich uzależnień dotyczy syndrom współuzależnienia?
O ile kiedyś syndrom współuzależnienia przypisywano osobom, które pozostawały w związku z osobą uzależnioną od alkoholu, obecnie problem ten nie dotyczy tylko tej kwestii. O współuzależnieniu można mówić wówczas, gdy osoba jest w związku lub ma rodzica, który w sposób kompulsywny i pozbawiony kontroli powtarza pewne negatywne zachowania, które działają na niego destrukcyjnie. Tym samym może to dotyczyć również uzależnienia od seksu, hazardu czy narkotyków. Problem emocjonalnych i społecznych konsekwencji życia z osobą uzależnioną nie dotyczy więc jedynie rodzin alkoholików.
Jak walczyć ze współuzależnieniem?
Jak już wspomniano w rodzinach, których dotyczy problem współuzależnienia jednym z mechanizmów obronnych jest zaprzeczanie temu, że problem istnieje. Pozwala to na osiągnięcie chwilowej równowagi i zwalnia wszystkich jej członków z obowiązku podjęcia działań prowadzących do zmian. Bierność wobec uzależnienia i ukrywanie problemu przed innymi wykształca w osobach dotkniętych problemem mechanizmy, które odsuwają je nie tylko od innych członków rodziny, ale także innych osób z otoczenia. Izolacja taka wpływa negatywnie na emocje i zdrowie wszystkich członków rodziny. Jedyną drogą do uzdrowienia jest przyznanie problemowi wysokiej wagi i zaakceptowanie jego istnienia. Rozwiązaniem jest leczenie osoby uzależnionej i objęcie opieką psychologiczną jego partnera lub dzieci. Osoby współuzależnione na terapii uświadamiają sobie jakie mechanizmy rządzą ich życiem i jak destrukcyjny wpływ mają na ich funkcjonowanie. Proces terapii jest zazwyczaj trudny i długi, a jego powodzenie w dużej mierze zależy od chęci podjęcia zmian przez wszystkich członków dysfunkcyjnej rodziny.
